Dnia 2015-03-23 w południe moi rodzice odsłonili tablicę ku pamięci mojego pradziadka, Teodora Klimkiewicza, umieszczoną na kamienicy Villa Martha znajdującej się w Gdańsku-Oliwie przy ulicy Floriana Ceynowy 6.
Zapraszam do lektury!
Stosunkowo niewiele wiem o pradziadku Teodorze. Przybył do Gdańska z Kociewia. Odkupił od niemieckiego profesora budynek Villa Martha. Zamieszkał w nim z całą rodziną. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1918 zajął się organizacją Poczty Polskiej. Był jednym z pierwszych inspektorów pocztowych w utworzonej na terenie Wolnego Miasta Gdańska polskiej placówce. Przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego pielęgnował polską tradycję, mowę, zwyczaje. Tuż przed wybuchem II wojny światowej został 'prewencyjnie' aresztowany. Zginął jako więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthoff. Cześć jego pamięci!
Tyle pewników. A co o nim wiem, jako o człowieku? Niestety niewiele. Z opowieści też już nieżyjących: babci oraz jej siostry zapamiętałem, że pradziadek sprowadzał z Polski jedzenie, np. kiełbasy, czy miód. Dla zasady, bo 'polskie' było synonimem określenia 'lepsze'. Wyprawa do polskiej Gdyni, czyli za granicę Wolnego Miasta Gdańska, była nagrodą za dobre stopnie i dobre sprawowanie. Czymś, co wspominało się później przez całe miesiące.
Dziedzictwem, które pozostawił po sobie pradziadek jest także kamienica Villa Martha, a w zasadzie może nawet bardziej pewne detale we wnętrzu, które jakimś cudem przetrwały zawieruchę wojenną. Pradziadek w wolnej chwili lubił rzeźbić w drewnie: robić drewniane zabawki, przygotowywać drewniane ozdoby mebli czy wystroju wnętrz.
Moi rodzice przez wiele lat zabiegali o uratowanie budynku przed degradacją. Ogromnym wysiłkiem udało im się w roku 2014 doprowadzić do remontu elewacji zewnętrznej. Przy okazji budynek zyskał status zabytku. Brakowało jeszcze upamiętnienia tego miejsca jednej z niewielu oaz polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. Temu między innymi służy umieszczona na budynku tablica. Uroczystość jej odsłonięcia i poświęcenia stała się okazją do spotkania członków Towarzystwa Przyjaciół Gdańska, krewnych i znajomych. Lokalne media, tak gazety jak i telewizja, nie znalazły czasu ani powodu, by pojawić się w tym miejscu i w tym czasie, pomimo wyraźnego zaproszenia. Takie widać czasy.
Po uroczystości, w ogrodzie za budynkiem, został przygotowany dla przybyłych drobny poczęstunek. Niestety dzień był niezwykle wietrzny i zimny. Pomimo pełnego słońca panował dojmujący chłód.
Poniżej materiał wideo z odsłonięcia tablicy.
Treść tablicy:
VILLA MARTHADom polski w b. Wolnym Mieście Gdańsku. Jego właścicielami byli Helena (zd. Ponczek) i Teodor Klimkiewicz.
Teodor Klimkiewicz
w latach 1919-1939 wybitny działacz Polonii Gdańskiej, współzałożyciel Poczty Polskiej w Gdańsku, emerytowany Inspektor Poczty Polskiej w b. Wolnym Mieście Gdańsku. Więziony od sierpnia roku 1939, rozstrzelany 22.III.1940 przez Niemców w niemieckim koncentracyjnym obozie zagłady Stutthof.
